Voor u ligt de programmabegroting 2021-2024. Een programmabegroting die in een onzekere periode is opgesteld. Medio maart 2020 kondigde het kabinet maatregelen af en werd duidelijk dat het coronavirus grote gevolgen heeft voor Nederland. De gevolgen zijn zichtbaar en voelbaar in alle facetten van onze samenleving.
Gevolgen corona
Ook voor gemeenten zijn er grote implicaties. Hoe groot deze zijn wordt langzaam zichtbaar, maar de totale omvang is nog onbekend. Ook in 2021 zal corona nog steeds impact hebben op onze gemeente. Dit zien we ook terug in deze programmabegroting. Zowel inhoudelijk, als financieel, werken de gevolgen van corona door. In de Koersnota 2021 hebben wij de richting bepaald hoe we om willen gaan met de effecten van corona. Deze effecten beschouwen wij incidenteel. We hebben nog te weinig zicht op het langetermijneffect om al te spreken van een structureel karakter. Dit betekent ook dat wij de financiële effecten van corona in deze begroting gescheiden houden van de structurele begroting.
Gemeentelijke financiën
Naast het feit dat corona forse effecten met zich meebrengt, is de financiële situatie van gemeenten in heel Nederland zorgelijk. In de afgelopen periode is veelvuldig in het nieuws geweest dat veel gemeenten niet in staat zijn om een sluitende (meerjaren)begroting op te stellen. Ook in onze gemeente leidde het opstellen van deze begroting tot een aantal afwegingen. Zo zijn wij kritisch geweest op de ambities die we de komende begrotingsperiode kunnen verwezenlijken. In het financieel perspectief geven wij een nadere toelichting op het financiële beeld voor de komende begrotingsperiode.
Doorbouwen, uitbouwen, borgen
Dit geeft onze focus aan voor het komend jaar. Doorbouwen, want in deze programmabegroting formuleren wij, gegeven de onzekere situatie waarin we ons bevinden, ambities die voortbouwen op de doelen uit voorgaande jaren. Uitbouwen omdat we, ondanks de financiële situatie, ook in deze begroting een aantal intensiveringen voorstellen. En borgen omdat we ons tegelijkertijd voorbereiden op de periode tot 2040. Samen met deze begroting wordt de nota ‘duurzaam financieel evenwicht’ behandeld, met als doel om nog in deze collegeperiode keuzes te maken die ertoe leiden dat Nieuwegein, ook op de lange termijn, leefbaar blijft en steeds een beetje mooier wordt. Dit langetermijnperspectief geeft de mogelijkheid om vooruit te denken en ons op een goede manier voor te bereiden op keuzes die in de jaren die komen relevant zullen zijn.
In het sociaal domein willen we eind 2021 de doelstellingen van de transformatie definitief geborgd hebben in het reguliere beleid. Dit met daarbij de opgave om de uitgaven en inkomsten met elkaar in evenwicht te brengen. Voor enkele onderdelen van de transformatieagenda is in het komende jaar nog doorontwikkeling nodig, om deze goed te kunnen borgen en voldoende rendement uit de investeringen te halen. Hierover leest u meer bij de programmatekst waarin de doelen en activiteiten benoemd staan om dit te bereiken. Extra impulsen voorzien wij bij het integraal werken in de wijk, de aanpak van laaggeletterdheid en de voorbereiding (in regionaal verband) op de overdracht van de verantwoordelijkheid voor Beschermd Wonen naar gemeenten.
In het ruimtelijk domein is Nieuwegein volop in beweging. Onze stad verstedelijkt, vergroent en verduurzaamt. Een aantal speerpunten die het komende jaar verder in ontwikkeling komen, zijn het voortzetten van de ontwikkeling van City tot een duurzame binnenstad, de planvorming in de Muntenbuurt in het kader van de regiodeal vitale wijken en het ontwikkelen van strategieën voor warmtetransitie en regionale energietransitie.
Uiteraard bouwen wij ook door aan de andere programma’s en zijn in deze begroting extra middelen opgenomen voor onderwerpen als fiscaliteit, borgen van de uitvoering van de Wet Bibob als preventie-instrument bij ondermijning, investeren in intelligente VRI’s, handhaving op verkamering.
Samen maken we het verschil
Wij werken intensief samen met andere gemeenten en overheden in de regio en wij werken samen met onze inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers bij de plannen die wij ontwikkelen en uitvoeren en staan open voor de plannen die zij hebben. Net als in afgelopen jaren gaan we verder op de weg van co-creatie, het samen met de samenleving, de raad en de organisatie vormgeven van onze mooie gemeente. Het model van meervoudig sturen bedden we in bij initiatieven en projecten. Dit werken we verder uit de nieuwe participatienota die in 2021 wordt opgesteld.
Onze ontwikkelopgaven vragen in toenemende mate om samenwerking in de regio. Wij werken in U10-verband samen verder aan de REP, RES, en de uitwerking van afspraken uit de woondeal en regiodeal. Binnen het sociaal domein zijn dit de lekstroomgemeenten met wie wij borgen dat de inzet op dit thema niet beperkt blijft tot de eigen gemeentegrenzen. In de samenwerkingsrelaties brengen wij kennis en expertise in en krijgen die terug van de andere gemeenten en staat Nieuwegein ook regionaal goed op de kaart.
Tot slot
Als laatste onderwerp in dit perspectief een belangrijke mijlpaal voor onze gemeente. In 2021 bestaat Nieuwegein 50 jaar! Dit willen we samen met de stad vieren. De voorbereidingen hiervoor zijn reeds gestart. Samen met inwoners, verenigingen, organisaties en ondernemers willen we een feest organiseren voor en door de stad. Er zullen, afhankelijk van de corona-maatregelen verschillende festiviteiten plaats gaan vinden. Voor initiatieven stellen we een subsidie beschikbaar. Dit is een onderwerp dat in beweging is en waarover u later nog meer zult horen. In de programmateksten vindt u een nadere toelichting op de activiteiten die wij nu voorzien. Speciaal voor 50 jaar Nieuwegein is er ook een website online (nieuwegein50jaar.nl) waarin u de activiteiten kunt volgen en ook zelf kunt bijdragen.