Wat willen we bereiken

Doelstellingen voor 2021

Corona
Corona heeft gevolgen voor het welzijn van mensen. Wij willen samen met inwoners en maatschappelijk organisaties in de stad oog blijven houden voor deze gevolgen en extra inzetten op het versterken van ondersteunende netwerken in buurten en wijken.

Transformatieagenda

In de Transformatieagenda staat de Nieuwegeiner centraal. De transformatieagenda beoogt de inzet op tal van domeinen zoals gezondheid, participatie, jeugd, onderwijs en opvoeding, wonen, inkomensondersteuning en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), samen met inwoners, en in samenhang ter hand te nemen.

In juli 2019 heeft de gemeenteraad de uitvoeringsagenda voor de derde fase van de transformatieagenda vastgesteld. In deze derde fase blijven wij ook in 2021 inzetten op integraal werken vanuit een Brede Toegang, preventie en (vroeg)signalering.

In 2021 staan we voor de opgave om keuzes te maken. Wij gaan de verschillende programmalijnen en doelstellingen van de transformatieagenda borgen in het reguliere beleid. Dit is ook de reden waarom de lasten en baten van dit programma met ingang van dit jaar een structureel onderdeel zijn gemaakt van de reguliere begroting. Aan het eind van 2021 willen wij de doelstellingen van de transformatie in het sociaal domein definitief geborgd hebben.

In 2021 verankeren wij buurtkracht en positieve gezondheid. Evaluaties laten zien dat beiden een positief effect hebben op inwoners en professionals in de stad. Positieve gezondheid is reeds breed aanwezig in de stad. Het versterken van buurten en wijken is een thema dat in Nieuwegein blijvend aandacht verdient en nog verder te ontwikkelen is, waarbij we rekening houden met de ervaringen tot nu toe.

Met het implementeren van de onderzoeksagenda borgen wij het systematisch monitoren van onze inzet op effectiviteit en efficiency. Altijd met het doel te onderzoeken of we de juiste dingen doen voor de inwoner en wat dit bijdraagt aan de doelstellingen voor de stad die hieronder zijn benoemd. Daarbij werken we zoveel mogelijk met al bestaande gegevens (zoals de Sociale Krachtmonitor, het Geynwijs onderzoek en de (geografische) Nieuwegeinse stadsmonitor) en bezien hoe elders beschikbare informatie (‘big/ open data’) ons kan helpen.

Ook bereiden wij ons, in regionaal verband, voor op de overdracht van verantwoordelijkheden voor Beschermd Wonen per 2022.
Per 1 juli 2021 wordt de gemeente weer regievoerder voor de inburgering. Vanaf dat moment is het onze taak bij elke inburgeraar een brede intake af te nemen en een Persoonlijk Integratie en Participatieplan op te stellen en een passend inburgeringsaanbod te bieden aan asielstatushouders. Daarnaast blijven we (zoals in het huidige stelsel) verantwoordelijk voor het (laten) aanbieden van maatschappelijke begeleiding, het Participatieverklaringstraject en statushouders die een bijstandsuitkering hebben naar werk te begeleiden net zoals andere inwoners.

Hieronder staan de thema’s van het programma en in de volgende paragraaf staan de activiteiten die in 2021 inhoud geven aan de doelstellingen van het programma.

Thema Versterking eigen kracht

We houden de laagdrempelige algemene voorzieningen op het gebied van ontmoeting, samen eten, maatjes, vervoer, netwerkversterking, informatie en advies op peil om zo het zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen te faciliteren.
In de uitvoering van de Meerjarenopgave (MJO) Welzijn versterken we samen met onze welzijnspartners de informatiepositie en daarmee de zelfredzaamheid van inwoners in het vinden van de weg naar informatie, ondersteuning en hulp.
Als het gaat om schulden willen we deze voorkomen dan wel vroegtijdig signaleren. Enerzijds gaan we door met onze preventieaanpak om problematische schulden te voorkomen. Hierbij richten we ons op ingrijpende levensgebeurtenissen en op jongeren. Anderzijds werken we samen met WIL en partners in de stad verder aan het vroegtijdig signaleren van inwoners met betalingsachterstanden en oplopende schulden.
Samen met onder meer WIL ondersteunen we inwoners die dit nodig hebben met rondkomen. Dit doen we met toegankelijke minimaregelingen en het bieden van laagdrempelige en passende ondersteuning bij (dreigende) problematische schulden op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten. Jongeren tussen de 18 en 27 jaar met schulden ontvangen aanvullende passende ondersteuning, om hen in staat te stellen duurzaam schuldenvrij te zijn en hun opleiding af te maken of een baan te vinden.
Wij bevorderen de lees-, schrijf-, digitale en rekenvaardigheid van laaggeletterde inwoners. Daarnaast verbinden wij laaggeletterdheid aan aanpalende terreinen in het sociale domein, zoals Vluchtelingenbeleid, Onderwijs Kansenbeleid en Werk en Inkomen (incl. schuldhulpverlening). Hiermee benutten wij beter de vindplaatsen van laaggeletterden, ook die met Nederlands als eerste taal (NT1). In het verlengde van een eerder aangenomen motie stellen wij in deze begroting hier extra middelen voor beschikbaar.

Thema Ondersteuning

Er zijn momenten dat inwoners ondersteuning van anderen nodig hebben. Soms is dat tijdelijk,
zoals begeleiding bij het opgroeien of maken van huiswerk, re-integratie om weer aan werk te komen of verzorging tijdens herstel van een ziekte. Soms is dat langdurig, omdat mensen bijvoorbeeld de kracht niet meer hebben om zelfstandig hun huis schoon te houden, begeleiding nodig hebben bij het zelfstandig wonen of niet in staat zijn zelfstandig voldoende inkomsten te verwerven. Daarbij gelden de volgende leidende principes:

licht als het kan, zwaar als het nodig is;
integraal en maatwerk;
één gezin, één plan, één regisseur;
de beste en daarvan de goedkoopste oplossing.

Mantelzorgers kunnen hun taak aan
Wij verstevigen de ondersteuning van mantelzorgers in de stad zodat zij hun belangrijke werk kunnen blijven uitvoeren. Daar waar nodig vullen wij specifieke ondersteuning voor vragen op het gebied van juridische, inhoudelijke en financiële zaken aan.

Vrijwilligers worden goed met maatwerk ondersteund
Vrijwillige inzet wordt de komende jaren steeds belangrijker. Net zoals bij mantelzorg ontwikkelen wij samen met onze partners in de stad voorstellen om te komen tot een effectieve ondersteuning van vrijwilligers(werk).

Grip op de jeugdhulp
Gezien de blijvend stijgende vraag naar jeugdhulp met daarbij horende stijging in de kosten, zetten we in op extra acties m.b.t. ‘grip op jeugdhulp’. Regionaal wordt reeds ingezet op het versterken van de data(analyse) door de Regionale Backoffice Lekstroom en het versterken van het relatiebeheer met de grootste aanbieders. Naast deze regionale inzet continueren we onze activiteiten waaronder onze lokale analyse. Met deze analyse zijn en gaan wij in gesprek over de samenwerking tussen gemeente en Regionale Backoffice Lekstroom in relatie tot onze zorgaanbieders. Dit leidt tot concrete acties met onze aanbieders en regionale input voor de nieuwe inkoop en het programma ‘lerend netwerk voor jeugd’. De gevolgen door Corona zullen we hierbij nauwlettend monitoren.
Met de nieuwe Inkoop op jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning hebben wij de ambitie dat we beter passende, effectievere en integrale zorg kunnen leveren die binnen de financiële kaders past of gaat passen. We zien mogelijkheden in het anders organiseren van ondersteuning en zorg.

Lerend netwerk voor de jeugd
De Lekstroomgemeenten ontvangen tijdelijk rijksbudget waarmee we de transformatie een extra impuls geven. Gezien de samenhang in doelen, doelgroepen en stakeholders (Yeph en Samen Veilig Midden Nederland) in onze lopende projecten (Grip op jeugdhulp, 18-/18+, Verblijf en Regionale Omdenk- en Expertteam (ROEL) kiezen we voor een programmatische aanpak: het ‘Lerend netwerk voor Jeugd’. We focussen ons op het deel van de keten en op de doelgroep met complexe multi-problematiek.

Extra ondersteuning in het onderwijs wordt gefaciliteerd door het samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Een eventueel aanvullende zorgbehoefte wordt door de Geynwijs gefaciliteerd. Onderwijs voor kinderen met een zorgbehoefte (waaronder hoogbegaafdheid en Autisme Spectrum stoornis) wordt in samenwerking met diverse partners, het kind en de ouders mogelijk gemaakt door een passende plek binnen het onderwijs te vinden met of zonder extra ondersteuning.

Thema Bescherming

We hebben respect voor de keuze van mensen hoe ze hun eigen leven willen leiden. Maar we beschermen kinderen door in te grijpen bij een onveilige opgroei- of opvoedsituatie en/of niet naar school gaan. De beschermingsketen (Geynwijs, Samen Veilig midden Nederland, Raad voor de Kinderbescherming, rechter) maakt onderdeel uit van het vangnet om onze jeugdigen te beschermen. De jeugdbeschermingsketen staat sterk onder druk vanwege het aantal cases. Bij een kind in onveiligheid is een adequate inzet van echter jeugdbescherming vereist. In diverse Utrechtse regio’s wordt geëxperimenteerd met versnelling in die keten.
Slachtoffer of getuige zijn van huiselijk geweld en kindermishandeling heeft een grote impact op het welzijn van jeugdigen, alsook complexe scheidingen. Ons ingrijpen moet ervoor zorgen dat er voor kinderen een veilige thuissituatie ontstaat en, door naar school te gaan, zich te kunnen voorbereiden op een zelfstandige toekomst.
Sinds 2020 is Yeph onze aanbieder voor de essentiële functies (de zwaarste vormen voor verblijf) die wij bovenregionaal met 16 gemeenten hebben ingekocht. In de opdracht van Yeph zitten verschillende ontwikkelopgaven waaronder het voorkomen van deze zware vormen van verblijf, het verbeteren van de kwaliteit en een verbeterde uitstroom naar regionaal aanbod.
Voor volwassenen willen we dat ze zelfstandig en op eigen kracht hun leven herpakken na ingrijpende levensgebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld dakloosheid. We willen fraude met uitkeringen aanpakken en ervoor zorgen dat inwoners zich niet bedreigd voelen of misbruikt worden door andere inwoners.

Relatie met andere programma's

Een belangrijk kenmerk van dit programma is dat voor een optimale aanpak zowel samenwerking met de stad zelf als, samenwerking met de regio, onder andere in Lekstroom en integrale aanpak in verbinding met de andere doelen uit andere programma’s, nodig is.

Er liggen relaties met dienstverlening ten aanzien van het doel participatie te optimaliseren. Met Wonen en Economie liggen er verbanden met het realiseren van een goede leefomgeving die uitnodigt tot gezond leven. Ook het realiseren van goede onderwijsvoorzieningen en de economische kansen van vergrijzing en gezondheid (Health Hub) zorgt voor verbinding. Voor leefomgeving en veiligheid liggen belangrijke gezamenlijke opdrachten ten aanzien van het verbeteren van de openbare ruimte voor ouderen en inwoners met een beperking en het aanpakken van cases waarin overlast of criminaliteit dominant is en bij het tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling. Met vrije tijd ligt de samenwerking op de mogelijkheden voor mensen om elkaar te ontmoeten, om energie te hebben door een zinvolle vrijetijdsbesteding en de ruimte hebben en voelen om iets met elkaar te ondernemen.

Voor wat betreft de optimalisatie van onderwijshuisvesting & sportaccommodaties geldt dat dit beschreven is in dit programma (inclusief financiële aspecten) en de inhoudelijke aspecten van sportaccommodaties in het programma Vrije Tijd.

Wat doen we samen?

De Health Hub is een regionale samenwerking waarin we samen met de andere U10 gemeenten, kennisinstellingen, ziekenhuizen en andere zorgaanbieders, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen kennis delen. We zijn actief in het kennisplatform Utrecht sociaal domein om ervaringen regionaal met elkaar te delen.

Vanaf 2013 werkt Nieuwegein in Lekstroomverband met andere gemeenten samen in het sociaal domein. Er is een samenwerkingsagenda transformatie sociaal domein vastgesteld, waarin gezamenlijke opgaven staan. Denk aan opgaven met betrekking tot wonen en zorg, WMO, doelgroepenvervoer, jeugd, Passend Onderwijs en werk. Daarnaast is er sprake een gezamenlijke regionale backoffice (RBL) voor de inkoop en administratie van de Jeugdhulp en WMO, ondergebracht in gastgemeente Houten. In het Bestuurlijk Platform Sociaal Domein Lekstroom (BPSDL) zijn de wethouders sociaal domein van de samenwerkende gemeenten vertegenwoordigd. Voor de uitvoering van de regionale samenwerkingsagenda worden door Nieuwegein diverse projectleiders en coördinatoren aan de regio beschikbaar gesteld.

Op het gebied van werk en inkomen, zijn wij lid van de gemeenschappelijke regeling Werk en Inkomen Lekstroom (WIL). WIL helpt inwoners in het lokale werkteam actief aan een werkervaringsplek, een reguliere baan (incl. Social Return On Investment) of een ‘afspraak’- ofwel garantiebaan.

Rond huiselijk geweld en kindermishandeling werken we samen met Samen Veilig Midden-Nederland (waaronder Veilig Thuis Utrecht en SAVE-team Nieuwegein vallen). We vergroten de bewustwording van inwoners en professionals en de meldingsbereidheid. Bij het structureel en in samenhang aanpakken van problematiek werken we met vele instellingen samen, waaronder bijvoorbeeld de woningcorporaties, WIL, politie en MOvactor. Voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen werken we als Lekstroomgemeenten samen met centrumgemeente Utrecht.